ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 1940 (ΝΕΦΕΛΗ)

Η προγιαγιά μου η Βασιλική γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1920 σ΄ένα χωριό του Νομού Φωκίδας, το Κλίμα κοντά στον ποταμό Μόρνο, που αργότερα έγινε το γνωστό φράγμα απ΄ όπου έρχεται το νερό στην Αθήνα.

Όταν της ζήτησα να μου πει τι θυμάται από τον πόλεμο του ’40, εκείνη μου είπε:

΄΄Μαύρη ζωή. Πείνα. Οι άντρες έφευγαν για τα βουνά και έμεναν πίσω οι γυναίκες με τα παιδιά.

Πρώτα μπήκαν στην Ελλάδα οι Ιταλοί. Πιο σκληροί όμως ήταν οι Γερμανοί που ήρθαν τον Απρίλη του 1941 από Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Όταν οι Ιταλοί μπήκαν στο χωριό έβγαζαν τους ανθρώπους από τα σπίτια κι έβαζαν τ΄ άλογά τους. Ζητούσαν φαγητό και κρασί: ΄΄Vino, vino΄΄ έλεγαν.

Το χειμώνα του ΄40-΄41 είχε χιόνια και πολλές βροχές κι έτσι μπορούσαμε να βρούμε χόρτα για να φάμε. Οι πιο τυχεροί είχαν και ξίδι για να βάλουν, άλλοι αλάτι, άλλοι τα έτρωγαν … έτσι.

Η μάνα μου έφευγε από το χωριό με το γαϊδούρι και πήγαινε στην Αϊ Θυμιά (Αγία Ευθυμία) έξι ώρες μακριά από το χωριό για να πάρει κριθάρι, να το πάει στο μύλο να το αλέσει και με το αλεύρι να φτιάξει κουραμάνα.  Όμως τι τα θες; Συνήθως δεν έφτανε για την άλλη μέρα. ΄΄

Τα μάτια της γιαγιάς μου γεμίζουν δάκρυα όταν θυμάται ένα από τ΄ αδέρφια της που πολέμησε στα βουνά της Αλβανίας και σκοτώθηκε. ΄΄Όλο το χωριό ήρθε να πει τα κακά μαντάτα στην μάνα μου και να της συμπαρασταθεί΄΄. ΄΄Τον έφεραν στο χωριό;΄΄ τη ρώτησα. ΄΄Όχι. Τότε τους έθαβαν όλους μαζί εκεί που σκοτώνονταν. Δυστυχώς δεν κατάφερα ποτέ να πάω να ψάξω, να δω πού είναι θαμμένος ο αδελφός μου΄΄.

Μου είπε πολλά. Αυτό που θα μπορούσαμε όμως να κρατήσουμε είναι αυτό που έλεγε σε όλη τη διάρκεια της αναπόλησης: ΄΄Να μην χρωστήσει κανένας άνθρωπος να ζήσει ό,τι ζήσαμε εμείς τότε΄΄.