Ποιος είμαι - Σκέψεις "παιδείας" ;

Ποιος είμαι!

Είμαι ο Κωστής Δημητρακόπουλος.
Δάσκαλος είκοσι κάτι χρόνια, ψάχνω ακόμα να βρω το δρόμο… Ένα δρόμο που καλούμαι να δείξω περπατώντας τον πρώτα ο ίδιος.
Είκοσι κάτι χρόνια ! Πώς πέρασαν ! Κι εγώ ακόμα ψάχνω. Ψάχνω.
Κάτι βρίσκω, κάτι χάνω, μετανιώνω, αναθεωρώ, αναπροσαρμόζω…

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί ειν’ ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στο δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.
Η Ιθάκη σ’έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

Αγαπημένος ποιητής ο Καβάφης. Οδοδείκτης με προκαλεί σε αναζήτηση.
Έτσι οδηγήθηκα σε μονοπάτια αρκετά βορινά…
Μια ξεχασμένη αίτηση του Γενάρη του 1996 απαντήθηκε ως εξής 11 μήνες αργότερα:
” Σας ανακοινώνουμε ό,τι εγκρίθηκε η απόσπασή σας στα ελληνικά σχολεία της Σουηδίας. Παρακαλείσθε όπως εντός 48 ωρών, απαντήσετε εγγράφως εάν αποδέχεστε ή όχι την απόσπασή σας”.
“Εντός 48 ωρών”…  Αν και κεραυνός εν αιθρία – δεν το περίμενα εκείνη την εποχή – βρέθηκα την άνοιξη του ’97 σε μια χώρα για την οποία το μόνο που γνώριζα, ήταν ότι έχει πρωτεύουσα την Στοκχόλμη, ότι δίνει τα βραβεία ΝΟΜΠΕΛ, και κατοικείται από ένα λαό όμορφων, ψηλών, ξανθών, ανθρώπων (μύθος!!).
Πήρα πολλά από την εμπειρία μου εκεί. Αναθεώρησα απόψεις για πολλά πράγματα. Σαν δάσκαλος, σαν Έλληνας, σαν ορθόδοξος, σαν άνθρωπος.
Εκτίμησα πράγματα που στην πατρίδα θεωρούνται δεδομένα. Παράδειγμα; Το ό,τι στην Αθήνα που μένω η εκκλησία μας είναι 100 μέτρα. Κάθε Κυριακή χτυπά η καμπάνα, μα εμείς αδιαφορούμε. Γιατί το θεωρούμε δεδομένο. Ό,τι δηλαδή, είναι εκεί και μας περιμένει. Εκεί όμως που δεν έχεις αυτό το δεδομένο, ξεκινάς να οδηγήσεις 200 χιλιόμετρα για να λειτουργηθείς, κι αυτό μόνο δυο φορές το χρόνο, Χριστούγεννα και Πάσχα.
Εκτίμησα τον φίλο που εδώ έχει πάντα ανοικτή την πόρτα να σε δεχτεί, να σε ακούσει, να σε βοηθήσει όταν τον χρειαστείς.
Διαπίστωσα άλλη μια φορά, πως όταν χάσεις κάτι, τότε καταλαβαίνεις την αξία του για σένα.
Κάποτε επέστρεψα.
Ωριμότερος και πλουσιότερος σε γνώση κι εμπειρία. Όμως αυτό με οδήγησε σε σύγκρουση με κατεστημένα, σε ανατροπές και αναθεωρήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αυτών που κάποτε εφάρμοζα και αποδεχόμουνα. Αντιδράσεις. Κάπου χαλάει “η πιάτσα” , κάπου, λες “μήπως δεν αξίζει;”
Αυτά τα μάτια όμως απέναντί μου, άλλα μου λένε.
Κι εγώ ακόμα ψάχνω. Ψάχνω.
Κάτι βρίσκω, κάτι χάνω, μετανιώνω, αναθεωρώ, αναπροσαρμόζω…
…
Μήπως τελικά αυτός είναι ο δρόμος ;

 

Έχουμε "παιδεία" ;

... ή τι "παιδεία" έχουμε;
Εάν μία κοινωνία έχει ξεκαθαρίσει τι Παιδεία θέλει, μπορεί να διαμορφώσει αναλόγως την εκπαίδευση και τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Χωρίς, όμως, διάθεση για Παιδεία η εκπαίδευση παραμένει ελλιπής και απροσανατόλιστη.
Ο άνθρωπος που διαθέτει Παιδεία είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη επιμονή και υπομονή τα μεγάλα ή μικρά προβλήματα της ζωής, διότι ἡ Παιδεία διδάσκει τρόπο ζωής.
 Αντίθετα ο άνθρωπος που απλώς έχει λάβει εκπαίδευση διαθέτει ένα φορτίο γνώσεων και δε γνωρίζει ποια η σωστή κατά περίπτωση χρήση των γνώσεων αυτών.
Στις σημερινές τόσο δύσκολες συνθήκες που ζούμε, ο δάσκαλος, ο εκπαιδευτικός, η εκπαίδευση, καλούνται, και έχουν υποχρέωση, να σταθούν και να στηρίξουν την κοινωνία. Να βοηθήσουν τον σύγχρονο άνθρωπο να βρει ότι έχασε. Να βρει ταυτότητα (όχι απαραίτητα "εθνική"), δυνάμεις, αξίες. Να δει, να θυμηθεί, να μάθει το παρελθόν για να παλέψει για το μέλλον.

Στον Δάσκαλο    Του Κωστή Παλαμά

 Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μεσ’ το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς. Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,
Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!

Ίσως πολλοί να τα θεωρούν απόψεις κάποιας άλλης εποχής, ρομαντισμού και ιδεαλισμού. Κι όμως πιστεύω ό,τι για να είναι κάποιος δάσκαλος πρέπει να είναι αποφασισμένος να δώσει και την ψυχή του γι’ αυτά τα ζευγαράκια μάτια που έχει απέναντί του.  Σίγουρα θα απογοητευτεί πολλές φορές, σίγουρα το να δίνεις την ψυχή σου δεν πληρώνεται. Περιμένεις μια αναγνώριση, μια στήριξη πολλές φορές που δεν έρχεται.  Όμως, προσωπικά, έχω ζήσει τέτοιες στιγμές που δεν αγοράζονται με τίποτα και με κάνουν να πιστεύω ότι αυτό ειναι το ωραιότερο επάγγελμα.  Άραγε πώς θα ήταν ο κόσμος μας αν οι δάσκαλοι ήμασταν… “Δάσκαλοι”;
Παρακαλώ το Θεό να μ' αξιώσει να γίνω ο ελάχιστος "Δάσκαλος".


Και κάποιες ακόμα σκέψεις, όχι δικές μου αυτή τη φορά...

 _____________________________________

Κι ένας μεγάλος, αλλά δυστυχώς άγνωστος για τους πολλούς, λογοτέχνης, ο Γιώργος Θεοτοκάς λέει:

(ευχαριστώ την καθηγήτρια του τμήματος "Κοινωνικής Θεολογίας" του πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Κίρκη Κεφαλέα, που έγινε αφορμή να τον γνωρίσω)

Εαν χάσουμε την ορθοδοξία θα χάσουμε τον ίδιο τον εαυτό μας (Γ.Θεοτοκάς)